Yılda 10 Milyon Araç El Değiştiriyor, Usulsüzlükler Artıyor
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) datalarına nazaran Türkiye’de yaklaşık 70 bin motorlu araç satıcısı faaliyet gösteriyor ve yılda ortalama 10 milyon araç el değiştiriyor. Fakat, araç satışlarında karşılaşılan usulsüzlükler tüketicileri ve bölümü güç durumda bırakıyor. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Uygar Hukuk Anabilim Kolu Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, araç satışlarında sıklıkla hasar kaydının gizlenmesi, kilometre sıfırlama ve üretim kusurlarının tüketiciye bildirilmemesi üzere sıkıntılar yaşandığını belirtti.
Satış Yetki Evrakı İptal Edilebilir
Dr. Kanışlı’ya nazaran, bilhassa ikinci el araçlarda kilometre sayacının sıfırlanarak aracı yeni yahut az kullanılmış üzere gösterme üzere hukuksuz uygulamalara oto galeriler ve bayilerde dahi rastlanabiliyor. Bu tür eylemler, Ticaret Bakanlığı tarafından idari para cezasıyla cezalandırılırken satış yetki evrakının iptal edilmesi üzere ağır yaptırımlar da kelam konusu.
Tüketicinin Hakları ve Başvurabileceği Yollar
Dr. Öğr. Üyesi Kanışlı, tüketicilerin alım sonrası ortaya çıkan sıkıntılarla ilgili izleyebileceği yasal yolları da detaylarıyla anlattı. Araçtaki kusurun gizlenmesi durumunda Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Türk Borçlar Kanunu kapsamında farklı hakları bulunduğunu söz eden Kanışlı, tüketicilerin, kusurlu araç satın aldıklarında aracı geri iade edip bedelini talep edebileceğini, ayıp oranında indirim isteyebileceğini, aracın kusursuz bir benzeriyle değiştirilmesini ya da fiyatsız tamir yapılmasını talep edebileceğini aktardı.
Hukuki Süreç ve Zamanaşımı
Araç alıcısı, satın aldığı aracın kusurunu fark ettikten sonra süratlice satıcıya bildirimde bulunmalı. Lakin satıcı kusuru hile ile gizlediyse, tüketici bu bildirimi ihmal etmiş olsa dahi haklarını talep edebiliyor. Bu üzere uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemesi’ne başvurmak mümkün. Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, 2024 itibariyle 104 bin TL altındaki uyuşmazlıklarda direkt Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulması gerektiğini, bu meblağın üzerindekilerde ise öncelikle arabulucuya müracaat edilmesinin zarurî olduğunu hatırlattı. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Uygar Hukuk Anabilim Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı zamanaşımına ait şu detaylara dikkat çekti:
“Tüketicinin seçimlik haklarını kullanabileceği vakit hududu, aracın tüketiciye tesliminden itibaren iki yıldır. Lakin hasar kaydını silme yahut kilometre sıfırlama üzere olaylarda, ayıbın hile ile gizlendiği söyleneceğinden bu zamanaşımı mühleti uygulanmaz. Araçtaki üretim kusuru yahut tasarım kusurunun tüketicinin beden bütünlüğüne yahut mallarına ziyan vermesi ihtimalinde, tüketici, kendisine aracı satan şahıstan tazminat talep edebileceği üzere, tıpkı vakitten araç üreticisinden ve varsa aracı ithal eden bireyden de gerek eşyalarına gelen ziyanlar gerekse bedensel ziyanları için Eser Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu unsur 6 gereği tazminat talep edebilir. Bu kurguda, ziyan gören tüketicinin önüne çok sayıda tazminat yükümlüsü çıkar. Hepsine birden dava açılabileceği üzere, birine yahut bir kısmına da dava açılabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
