Beynimizin gizemli dünyasına açılan pencere: Rüya
Rüyaların, beynimizin uyku sırasında belli bölgelerinin farklı biçimlerde çalışmasıyla oluştuğunu belirten uzmanlar, duygusal durumumuz ve bilinçaltı fikirlerimizin hayallerimizi şekillendirdiğini söylüyor.
Özellikle REM uykusunda faal hale gelen beyin bölgelerinin, canlı ve kıssası olan hayaller görmemizi sağladığını lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “REM uykusundan çabucak sonra uyanan şahıslar hayallerini daha net hatırlayabilir. Lakin prefrontal korteksin düşük aktivite düzeyinden ötürü hayaller süratle unutulmaya meyillidir.” dedi. Şuurlu düş (lucid dream) görenlerin, düşlerinin farkında olup içeriğini yönlendirebildiklerine dikkat çeken Alp, tekrarlayan hayaller ve kabuslarınsa çözümlenmemiş ruhsal mevzuların bilinçaltımızdaki yansımaları olabildiğini aktardı.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, düş görme düzeneğinin nasıl çalıştığını anlattı.
Uyku sırasında beynin makul bölgeleri farklı hallerde çalışarak düşleri oluşturuyor…
Rüyaların, beynimizin uyku sırasında makul bölgelerinin farklı seviyelerde çalışmasıyla ortaya çıktığını hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Özellikle REM uykusunda, beyin sapı tarafından tetiklenen sinyaller, talamus aracılığıyla kortekse iletilir ve böylelikle canlı, kıssası olan düşler görmeye başlarız.” dedi.
Bu süreçte amigdala ve hipokampus üzere hislerimizi ve hafızamızı yöneten bölgelerin faal, mantıklı düşünme ve karar verme ile ilgili prefrontal korteksin aktivitesinin ise azalmış olduğunu lisana getiren Alp, “Bu yüzden düşlerde ekseriyetle mantık dışı olaylarla karşılaşır, gerçek hayatta pek mümkün olmayan senaryolar yaşayabiliriz.” açıklamasını yaptı.
Duygusal durumumuz ve bilinçaltı niyetlerimiz hayallerimizi şekillendiriyor!
Rüyalarımızın içeriğinin, günlük yaşantımız, zihnimizde kalan olaylar ve bilinçaltımızda biriken kanılarla şekillendiğini aktaran Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Gün içinde yaşadığımız duygusal yoğunluk, gerilim yahut tasalar, gece düşlerimizde yine karşımıza çıkabilir. Örneğin, bir imtihan gerilimi yaşayan kişi, düşünde hazırlıksız bir halde imtihana girdiğini görebilir. Bununla birlikte, uzun müddettir bilinçaltında kalan travmatik anılar yahut bastırılmış hisler da düşler aracılığıyla işlenebilir.” dedi.
REM uykusu dışındaki evrelerde de düş görmenin mümkün olduğuna dikkat çeken Alp, “Rüya görmek sadece REM uykusuna mahsus değildir. NREM (Non-REM) evrelerinde de hayaller oluşabilir, lakin bu hayaller ekseriyetle daha kısa, daha az görsel ve daha düşünsel bir yapıya sahiptir. REM hayalleri daha hareketli, kıssa üzere akan ve duygusal tarafı güçlü düşler olurken, NREM hayalleri daha modüllü, daha az canlı ve ekseriyetle niyet akışına benzeyen içerikler barındırır.” halinde konuştu.
Rüyaları hatırlamak alışkanlık meselesi…
Bazı beşerler hayallerini daha net hatırlarken, kimilerinin hiç hatırlamamasının kişisel beyin aktivitesiyle ilgili olduğunu açıklayan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Özellikle REM uykusundan çabucak sonra uyanan şahıslar düşlerini daha net hatırlayabilir. Lakin prefrontal korteksin düşük aktivite düzeyinden ötürü düşler süratle unutulmaya meyillidir. Birebir vakitte düş hatırlama alışkanlık sıkıntısıdır. Hayal günlüğü tutan yahut hayallerine dikkat eden şahıslar, vakitle daha fazla hayal hatırlamaya başlar.”
Bazıları hayallerini yönlendirebiliyor…
Bilinçli hayal görme durumuna da değinen Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Lucid (bilinçli) hayal, kişinin düş gördüğünün farkında olduğu ve hatta duşun içeriğini kısmen denetim edebildiği özel bir hayal durumudur. Bu tıp düşlerde prefrontal korteksin olağandan daha fazla faal olduğu görülür, yani şuurlu düşünme süreci hayal sırasında devreye girer. Lucid hayal gören bireyler, düşlerinde makul seçimler yapabilir, olayları yönlendirebilir ve bazen gerçek hayatta mümkün olmayan tecrübeler yaşayabilir.” açıklamasını yaptı.
Çözümlenmemiş ruhsal hususlar tekrarlayan hayallere neden olabiliyor…
Kabuslarınsa çoklukla bilinçaltında yer etmiş endişelerimizin, korkularımızın yahut travmatik tecrübelerimizin bir yansıması olduğuna vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Özellikle gerilimli, dertli devirlerde kabuslar daha sık görülebilir. Tekrarlayan düşler ise ekseriyetle çözümlenmemiş ruhsal hususlara işaret eder. Zihnimiz, anlamlandıramadığı yahut başa çıkamadığı bir durumu hayaller aracılığıyla tekrar tekrar işlemeye çalışır. Bu çeşit düşler, bilinçaltımızın bize değerli bir ileti vermeye çalıştığını gösterir.” dedi.
Rüyaların, beynimizin gizemli dünyasına açılan pencereler olduğunu söz eden Alp, “Günlük yaşantımız, hislerimiz ve bilinçaltımız, uyku sırasında farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. Hayallerin bilimsel açıdan nasıl işlediğini anlamak, hem psikolojimizin hem de beynimizin çalışma sistemini çözmemize yardımcı olabilir.” diyerek kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
