Sanal kumar ve bahis bağımlılığı gençleri tehdit ediyor!
Son periyotlarda sık sık gündeme gelen sanal kumar bağımlılığına yönelik haberler, dikkatleri artış gösteren bu bağımlılık çeşidine çekti.
Kumar bağımlılığının dijital teknolojilerin gelişmesi ve pandemi ile birlikte giderek artış gösteren bir bağımlılık olduğunu lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan, “Kişinin kumar oynama dürtüsünü denetim edememesi, durmayı tam olarak gerçekleştirememesi bizim bağımlılık belirtisi dediğimiz durumlar.” dedi. Bilhassa gençlerin çabuk para kazanma dürtüleri nedeniyle kumar ya da bahis üzere oyunlara yöneldiklerine dikkat çeken Prof. Dr. Onur Noyan, gençleri bu bağımlılıktan korumak için çocuk ve ergenlerin bu biçim oyunlarla tanışmalarının engellenmesi gerektiğini söyledi ve bağımlıların ailelerine ‘borçlarını ödemek yerine tedaviye yönlendirerek dayanak olun’ önerisinde bulundu.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan, günümüzün en büyük sıkıntılarından biri haline gelmeye başlayan sanal kumar bağımlılığı hakkında bilgi verdi.
Beyin bir kısır döngüye giriyor…
Kumar bağımlılığının dijital teknolojilerin gelişmesi ve pandemi ile birlikte giderek artış gösteren bir bağımlılık olduğuna dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan, “Kumar dediğimiz vakit buna her şey dahil, bahis, argüman, sanal bahis, sanal tez, at yarışları, borsa, kripto, kumarhanelerde oynanan çeşitli ışıklı oyunlar, son vakitlerde toplumsal medyada çok sık karşımıza çıkan şeker ve dede üzere oyunlar, kumar bağımlılığının içerisine dahil olan oyunlar.” dedi.
Bahis oynamanın bir alışkanlık mı yoksa bağımlılık mı olduğunun nasıl ayırt edileceği konusuna değinen Prof. Dr. Onur Noyan, “Kişinin kumar oynama dürtüsünü denetim edememesi, durmayı tam olarak gerçekleştirememesi bizim bağımlılık belirtisi dediğimiz durumlar. Kişi istemli bir halde bahis, kumar oynamaya başlıyor, bu durum kişinin beyninin ödül merkezini çok uyarıyor. Kişi bir mühlet sonra fark etmeden de olsa çok fazla keyif alıyor ve beyni dopamin salgılıyor. Beyni fazla dopamin salgıladığı vakit, bu sefer de başka aktivitelerden keyif alamamaya başlıyor ve bu nedenle her canı sıkıldığında daima kumar oynamak istiyor. Kumar oynadığında ise beynin ödül merkezi daha çok çalışıyor ve bir kısır döngü devreye giriyor.” açıklamasını yaptı.
Bu kısır döngü sonucunda da beynin ödül merkezinin sistemsiz çalışmaya başladığını ve misyonunu yerine getiremediğini tabir eden Prof. Dr. Noyan, sonuç olarak kişinin kumar davranışını denetim edememesine, fren sisteminin bozulmasına yol açtığını söyledi.
Bağımlılık tedavisinde hasta, aile ve doktor iş birliği sorunu çözebilir
Belirtileri ortasında, kumar oynamaya karşı ağır bir istek duymak ve kumar oynamayı durduramamak olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Onur Noyan, “En büyük belirtilerinden biri ise ziyanları gizlemek için palavra söylemek. Bu süreçte maddi, toplumsal ve bağ problemleri ortaya çıkmaya başlar. Kişi daha evvel de kumar oynamayı bırakmak istemiş olabilir fakat bir türlü bırakamaz. Oynanan bahis, oyun ölçüsü daima artar, sahip olunan para biter ve kişi borçlanmaya başlar. Kumar bağımlılığı bu belirtilerle seyreden bir hastalık.” dedi.
Hastaların sıklıkla tüm umutları tükendiğinde profesyonel dayanağa başvurduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Onur Noyan, şunları söyledi:
“Kişi büyük bir çaresizlikle bize geliyor. Eşler ile tartışılmış, ekonomik problemler artmış, önemli düşünceler ortaya çıkmış bir biçimde, tedavi ile ilgili bir noktaya varmaya çalışıyoruz. Dayanak almak için geldiklerinde artık son noktada olduklarını düşünüyorlar ancak onlara son noktada olmadıklarını, yolun başında olduklarını hatırlatıyoruz. Bağımlılık tedavisinde hasta, aile ve doktor iş birliği ile bu sorun çözülebilir.”
Hastanın tertipli takibi önemli…
Kumar bağımlılığını tedavi etmek için öncelikle durum tahlili yapıldığını lisana getiren Prof. Dr. Onur Noyan, “Kumar oynama davranışı nerede daha çok karşımıza çıkıyor, hangi durumlarda daha çok artıyor, kişi ne vakit kumar oynamayı istiyor, kumar oynama isteği ile birlikte kişi nerede sorun yaşıyor, bunları ortaya çıkartmaya başlıyor ve sonra bir tedavi planı hazırlıyoruz. Sıklıkla ilaç tedavisine başlıyoruz ve psikoterapi ile birlikte tedaviye devam ediyoruz. Daha sonra aile bireyleri devreye giriyor. Aile bireylerinin de bu durumda yapması gereken şeyler var ve en kıymetlisi hastanın nizamlı takibinin yapılması. Kumar bağımlısının nizamlı bir formda doktor ve psikolog randevularına gitmesi, gelişiminin takip edilmesi gerekir ki muhtemel risklerin önüne geçilebilsin.” açıklamasını yaptı.
Zihnin büsbütün kumara odaklanması en büyük meselelerden biri…
Kumar oynamanın altında yatan faktörlere değinen Prof. Dr. Onur Noyan, “Gençler neden kumar oynuyor? Birinci olarak çabuk para kazanma dürtüleri var. Süratli bir halde yükselmek ve hayatın içerisine karışmak istiyorlar. Toplumsal medya ve öteki mecralardan oburlarının ne yaptığını takip edip, kendileri de tıpkı noktaya gelmek için kumar ya da bahis üzere oyunlara yöneliyorlar.” dedi.
Sanal oyunlarda daima kazanılıyormuş algısının oluşturulduğunu hatırlatan Prof. Dr. Onur Noyan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu tıp oyunlarda daima kazanıyormuş imajının oluşturulması, gençleri bir an evvel o oyuna gitmeye ve denemeye teşvik ediyor. Zati art planda ekonomik sorun yaşayan bir birey bu görüntüleri gördükten sonra çabucak kendisini kumara atıyor. Yenilik ve heyecan arayışı yüksek bireylerin kumar oynama açısından riskli oldukları söylenebilir. Hisleri ile baş etmekten kaçan, hislerinden çekinen bireyler kumarı bir kaçış aracı olarak kullanıyorlar. Öte yandan kumar oynadıkça zihnin büsbütün kumara odaklanması kişinin en büyük sıkıntılarından biri haline geliyor. Kumar, kişinin bütün dikkatini alıyor, fonksiyonelliğini, aile bağını bozuyor, palavra söyletiyor ve etraftan koparıyor. Etraftan koptukça yalnızlaşıyor, yalnızlaştıkça kumar oynama eğilimi artıyor.”
Teknoloji kumar bağımlılığına sebep olabiliyor!
“Teknolojinin ve internetin yaygınlaşması ile kumar oynama davranışı çok arttı.” diyen Prof. Dr. Onur Noyan, “Çünkü diğerlerinin ne yaptığını görüp onları takip eder hale geldik. Karşımıza çok fazla reklam çıkmaya başladı ve bu reklamlar kişi için tetikleyici olabiliyor. Meraktan ötürü girilen bir oyun kişinin ödül merkezini bozarak çok kolay bir formda bağımlılığa sebep olabiliyor diyebiliriz.” ikazını yaptı.
Çocuk ve ergenlerin bu üslup oyunlarla tanışmaları engellenmeli…
Ebeveynlere, gençleri sanal kumar ve bahis bağımlılığından korumak için tekliflerde bulunan Prof. Dr. Onur Noyan, “Bize başvuran yetişkin hastaların, çocukluk periyodunda kesinlikle bir argüman bayisine gitmiş ve bu çeşit oyunlarla tanışmış olduklarını görüyoruz. Bazen ebeveynlerinin kuponlarını yatırmak için, bazen arkadaşları ile oynamak için gittiklerini söyleyenler var. Yetişkinler olarak bizlerin, çocuk ve ergenlerin bu stil oyunlarla tanışmalarını engellememiz gerekiyor. Ebeveynlerin kumar ve sav üzere oyunlar oynamayarak gençlere örnek olması gerekiyor. Aksi halde günümüzdeki en büyük salgınlardan biri olan kumar bağımlılığı giderek artacak ve gençler ile ilgili diğer meselelerle karşılaşacağız.” biçiminde konuştu.
Destek noktası borçları ödemek değil, tedaviye yönlendirmek olmalı…
Sanal kumar ve bahis bağımlılığı olan bireylerin kendi kendine yardım edebilmesi için öncelikle farkındalık kazanması gerektiğinin altını çizen Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan, “Birey ne oynadığını ve ne yaptığını bilmeli. Kişi bağımlı olup olmadığını fark edemeyebilir. Bu nedenle vakit zaman durup, ‘evet ben bir oyun oynuyorum, bahis ve kumar oynuyorum fakat bunun bana ne üzere bir yararı var?’ diye düşünmeli.” dedi.
Sıklıkla ‘çok para kaybettim, kaybettiklerimi kazanmak için oynamaya devam ediyorum’ diyen hastalarla karşılaştıklarını lisana getiren Prof. Dr. Onur Noyan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu büyük bir tuzak. Tıpkı vakitte kişi kaybettiklerini kazanmak için oynadığını düşünerek kendini de kandırıyor. Kaybettiklerini kazanmak için oynarken tekrar tekrar kaybediyor, kaybettikçe borçlanıyor derken bir bakmışsınız işin içinden çıkılmaz bir hale gelmiş. Kişi kumardan ötürü etrafındaki herkesin itimadını kaybediyor, beraberinde depresyon ve kendine ziyan verme davranışları gelebiliyor. Kumar bağımlılığı çoklukla değişebilen bir davranış olarak görülüyor, bir hastalık olduğu düşünülmüyor. Bu nedenle de tedaviye başvurmak birden fazla kişinin aklına bile gelmiyor.
Ailelerin yaptığı en büyük yanlış, ortaya çıkan kumar borçlarını çabucak kapatmak oluyor. Borçlar kapanınca kişi tekrar oynamaya başlıyor. Aileler, bağımlılığı olan yakınlarına ekonomik istikametten değil, tedaviye başlaması için dayanak olmalı. Değerli olan bu durumun bir hastalık olduğunu kabul etmek.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
