Aliağa’nın Doğal Çıtak Nar Ekşisi’nin Sofralara Uzanan Öyküsü
Narı ve nar ekşisiyle meşhur Aliağa’nın Çıtak Mahallesi’nde nar hasadı başladı. Türk ve dünya mutfağının değerli lezzetlerinden olan nar ekşisi, Çıtaklı bayanlar tarafından doğal sistemlerle üretiliyor. Mahallede organik olarak yetiştirilen nar, daha sonrasında tekrar doğal sistemlerle nar ekşisi imalinde kullanılıyor. Üretilen doğal nar ekşileri sofralara hem lezzet katıyor hem de tüketenlere sıhhat aşılıyor.
Ekim ayının son haftalarında başlayan nar hasadının büyük kısmını tamamlayan Çıtak Mahallesi sakinleri, nar ekşisi üretimine başladı. Mahallede artık gelenek haline gelmiş doğal nar ekşisi imali yıllardır imece adabıyla yapılıyor. Mahallede kimin sırasıysa onun narı toplanıyor ve nar ekşisi imaline el birliğiyle yardım ediliyor. Mahalle sakinleri büyüklerinden öğrendikleri üzere nar ekşisi üretimini çağdaş usuller de ekleyerek devam ettiriyor.
Organik Narlar El Birliğiyle Toplanıyor
Mahalle sakinleri birçok etabı olan nar ekşisi üretiminin zahmetli bir süreç olduğunu dile getiriyor.
El birliği ile toplanan narlar çuvallarla avluya getiriliyor. Bir kişi nar bölümünden sorumlu oluyor. Sorumlu olan kişi hem narları ortadan ikiye bölüyor hem de denetim ediyor. Denetim esnasında çürük narlar ayıklanıyor ayrıyeten narlar da cinslerine nazaran başka kovalara konuluyor.
Kesilen narlar sopa yardımıyla kabuğuna vurularak tanelerinin leğenlere düşmesi sağlanıyor. Ayıklanan nar taneleri bidonlara alınıyor. Evvelden taşlarla yapılan ezme süreci için günümüzde özel bir karıştırma aracı kullanılıyor. Nar suyuna tekrar süzme süreci uygulanıyor. İçinde taneciği kalmayan nar suyu kaynama basamağı için kazanlara dökülüyor. Ortalama 8 saat süren bir kaynatma süreci başlıyor. Odun ateşinde kaynayan nar suları siyahlaştığında ekşi kıvamına gelmiş oluyor. Bir defa daha süzülen nar ekşileri şişelere dolduruluyor. Nar ekşileri Aliağa’da ve kent dışından alıcılarına ulaştırılıyor.
Markettekiler Üzere Değil
Mahalledeki nar ekşisi üreticilerinden Hülya Sever, doğal Çıtak nar ekşisi imali hakkında şunları tabir etti: “Nar ekşisi imali bizde dedelerimizden nenelerimizden gelen bir gelenektir. Bizim nar ekşilerimiz duru, büsbütün organik, içinde hiçbir katkı unsuru yok. Beş kilo nar suyundan 1 kilo nar ekşisi çıkıyor. Ağaçlarımızı fidelerden büyütüyoruz, narlarımız aşılı değil. Nar ekşilerimizin kıvamı da markettekiler üzere koyu değil. Onlar esasen nar ekşisi değil sosu olarak geçiyor, ekşi üzere değil. Bizim ekşilerimiz direkt içilebilir haldedir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
